Lanita Ward, 63 tuổi, chưa từng nghĩ sẽ trở thành một nạn nhân trong cuộc khủng hoảng fentanyl đang gia tăng ở nhóm người cao tuổi tại Chicago, thành phố lớn thứ ba ở Mỹ.
"Tôi mất đi người bạn thân thiết nhất đã gắn bó với mình suốt 40 năm vì thứ mà chúng tôi nghĩ chỉ là thuốc giảm đau thông thường", bà Ward nói với giọng run run trước khán phòng im lặng, chật kín người trong một sự kiện tại Trung tâm Y tế Đại học Rush hồi tháng 4.
"Ngày ấy chúng tôi đâu biết về fentanyl. Giờ tôi phải lên tiếng, vì thế hệ người già chúng tôi cần hiểu tình hình ma túy hiện nay không còn giống những gì mà chúng tôi biết hồi trẻ nữa", bà nói thêm.
Theo Chicago Reporter, câu chuyện của bà Ward là minh chứng cho một xu hướng đáng lo ngại, khi số người trên 55 tuổi tại Chicago phải cấp cứu do lạm dụng các loại thuốc giảm đau nhóm opioid, trong đó có fentanyl, đã tăng 16% từ năm 2021 đến 2022. Nhóm 50-59 tuổi chiếm 27% tổng số ca tử vong vì sốc thuốc khi sử dụng fentanyl.
"Đây không còn chỉ là cuộc khủng hoảng ở nhóm trẻ", Julia Bassett, giám đốc Văn phòng Công bằng và Gắn kết Sức khỏe Cộng đồng RUSH, nói. "Chúng ta đang chứng kiến một cơn bão hoàn hảo, nơi kết hợp các yếu tố như cơn đau mãn tính, nỗi cô đơn và thiếu nhận thức về tác hại của fentanyl".
Một người da màu được cứu sống sau khi quá liều do dùng ma túy trên tàu điện ở Forest Park, Chicago, năm 2022. Ảnh: Chicago Tribune
Số ca tử vong vì fentanyl vài năm gần đây nhìn chung giảm nhẹ, song tình hình lạm dụng loại chất giảm đau gây nghiện này vẫn rất phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhóm cao tuổi tại Chicago, đặc biệt ở những khu vực kinh tế khó khăn và ở cộng đồng da màu.
Chicago ghi nhận 12 ca sốc thuốc được xác nhận và 26 ca nghi ngờ liên quan đến fentanyl trong vòng một tuần hồi tháng 5/2024, chủ yếu là nam giới da màu trong độ tuổi 45-60.
Trong năm 2024, Cơ quan Phòng chống Ma túy Mỹ (DEA) tịch thu hơn 60 triệu viên thuốc giả chứa fentanyl và gần 4 tấn fentanyl dạng bột. Nhiều loại thuốc giả gần như không thể phân biệt được với thuốc kê đơn hợp pháp.
Tại khu phố Englewood, mục sư Leverette Bryant đã chứng kiến sự tàn phá do fentanyl gây ra.
"Nhiều người trong cộng đồng mất cha mẹ, ông bà vì loại ma túy này. 90% ca tử vong liên quan đến opioid năm 2021 là do fentanyl. Người cao tuổi trong phố nghĩ rằng họ đang uống thuốc giảm đau thông thường, nhưng thực ra đang đặt cược mạng sống của mình", ông Bryant nói.
Sở Y tế Công cộng Chicago đã phát động chiến dịch cung cấp miễn phí thuốc chữa quá liều Narcan, bộ xét nghiệm fentanyl và triển khai chương trình nâng cao nhận thức về tác hại của loại ma túy này đối với người cao tuổi.
Tuy nhiên, việc tiếp cận nhóm dễ bị tổn thương này gặp nhiều thách thức. "Nhiều người lớn lên trong thời kỳ hành vi nghiện ma túy bị kỳ thị nặng nề", ông Bryant giải thích. "Họ ngần ngại tìm kiếm giúp đỡ hoặc thừa nhận mình có vấn đề. Chúng ta cần thay đổi cách nói chuyện".
Tình trạng lạm dụng fentanyl và tội phạm là một trong những lý do khiến Tổng thống Mỹ Donald Trump muốn triển khai Vệ binh Quốc gia tới Chicago để vãn hồi trật tự. Tuy nhiên, Thị trưởng Chicago Brandon Johnson phản đối ý tưởng này, cho hay số người chết ở thành phố đã giảm hơn 30%, số vụ cướp giảm 35% và nổ súng giảm 40% trong năm nay.
Đức Trung (Theo Chicago Reporter)