Dịch kính là chất dạng gel trong suốt lấp đầy khoang sau mắt, chiếm khoảng 80% thể tích nhãn cầu, nằm giữa thủy tinh thể và võng mạc. Theo BS.CKII Bùi Việt Hưng, Trưởng khoa Dịch kính võng mạc, Trung tâm Mắt Công nghệ cao, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, vẩn đục dịch kính là tình trạng xuất hiện các chấm hoặc dải sợi màu đen lơ lửng trong tầm nhìn, còn gọi là hiện tượng ruồi bay, thường gặp ở người ngoài 40 tuổi do lão hóa mắt. Song người trẻ cũng có thể bị vẩn đục dịch kính sớm, nguyên nhân liên quan một số yếu tố nguy cơ dưới đây.
Bong dịch kính sau
Dịch kính có chức năng chính là duy trì hình dạng mắt bằng cách giữ thể thủy tinh và võng mạc ở đúng vị trí. Nó cũng hỗ trợ tầm nhìn rõ nét, giảm sốc, hấp thụ chấn động, ngăn ngừa chấn thương mắt, giảm căng thẳng oxy hóa. Bong dịch kính sau xảy ra khi dịch kính co lại, lỏng hơn và tách ra khỏi võng mạc ở phía sau mắt. Ngoài gián tiếp gây vẩn đục dịch kính, bong dịch kính có thể dẫn đến rách hoặc bong võng mạc.
Viêm nội nhãn
Viêm nội nhãn là tình trạng mắt bị nhiễm trùng nặng do các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, nấm, thường gặp sau phẫu thuật mắt, chấn thương xuyên nhãn cầu hoặc lây lan từ máu (trong các bệnh nhiễm trùng toàn thân. Bệnh có triệu chứng giống với viêm kết mạc, phù nề giác mạc, viêm dịch kính... dễ gây nhầm lẫn, khó phát hiện song nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, có nguy cơ dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.
Xuất huyết dịch kính
Xuất huyết dịch kính xảy ra khi máu tràn vào khoang dịch kính, là bệnh mắt phức tạp, liên quan đến nhiều nguyên nhân và có diễn biến nguy hiểm. Trường hợp lượng máu rò rỉ ít có thể làm suy giảm thị lực còn chảy quá nhiều làm dịch kính bị đục, gần như mất thị lực hoàn toàn.
Theo bác sĩ Hưng, để ngăn ngừa biến chứng và hậu quả do xuất huyết dịch kính, người bệnh nên đi khám chuyên khoa khi thấy các dấu hiệu như mờ mắt; nhìn thấy đốm đen, mạng nhện, xuất hiện vệt màu hồng, mắt mờ vào buổi sáng.
Bác sĩ Hưng kiểm tra mắt cho một phụ nữ. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Cận thị nặng
Cận thị nặng có thể dẫn đến các biến chứng như thoái hóa dịch kính khởi phát sớm, gây vẩn đục dịch kính ở người trẻ. Ở người cận thị nặng, trục nhãn cầu dài ra khiến võng mạc bị kéo căng trở nên mỏng hơn, dễ thoái hóa, xuất hiện các lỗ thủng, dễ rách gây xuất huyết dịch kính dẫn đến vẩn đục.
Chấn thương mắt
Chấn thương mắt trực tiếp gây ra các tình trạng về mắt khác nhau tùy thuộc theo mức độ và vị trí bị thương. Khi xảy ra chấn thương, khối dịch kính bên trong bị xô lệch, làm đứt gãy các sợi collagen, hình thành vẩn đục. Nó cũng làm cho các mạch máu bên trong nhãn cầu bị đứt, gây chảy máu và biểu hiện là các dải, đám lơ lửng trong nhãn cầu.
Phẫu thuật mắt
Các can thiệp ngoại khoa như phẫu thuật đục thủy tinh thể có thể để lại mảnh vụn hoặc biến chứng bất thường trong dịch kính, làm tăng sự vẩn đục. Theo bác sĩ Hưng, tình huống này ít gặp nhưng vẫn có thể xảy ra, do đó nên chọn cơ sở y tế uy tín khi can thiệp vùng mắt.
Vẩn đục dịch kính thường lành tính tuy nhiên khi xuất hiện sớm ở người trẻ thường do các nguyên nhân bệnh lý, chấn thương kèm theo. Trường hợp nhẹ có thể không cần điều trị ngay nhưng nếu nặng, tầm nhìn giảm, ảnh hưởng tới sinh hoạt, cần khám sớm để xác định nguyên nhân và điều trị phù hợp.
Khuê Lâm
Độc giả gửi câu hỏi về bệnh nhãn khoa tại đây để bác sĩ giải đáp